मुख्यमंत्री फेलोशिप योजना

मुख्यमंत्री फेलोशिप योजना

परिचय

महाराष्ट्र सरकारने सुरू केलेली मुख्यमंत्री फेलोशिप योजना ही एक दूरदर्शी आणि प्रेरणादायी योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे राज्यातील तरुण, सुशिक्षित, कर्तबगार आणि समाजाभिमुख युवकांना शासनाच्या निर्णयप्रक्रियेत सहभागी करून घेणे आणि प्रशासनाच्या कामकाजात थेट अनुभव घेण्याची संधी उपलब्ध करून देणे हा आहे.

या योजनेद्वारे फेलो म्हणून निवडले जाणारे उमेदवार हे जिल्हा प्रशासनासोबत, विशेषतः जिल्हाधिकारी किंवा प्रकल्प अधिकाऱ्यांसोबत, थेट कार्यरत राहतात. त्यांचे काम योजना अंमलबजावणीचे निरीक्षण, मूल्यांकन, अहवाल लेखन, डेटाचे विश्लेषण व नवकल्पनांची अंमलबजावणी यामध्ये असते.

योजनेची उद्दिष्टे

• तरुणांना शासकीय योजनांमध्ये सक्रिय भूमिका बजावण्याची संधी देणे

• ग्रामीण आणि शहरी विकास प्रक्रियेत नवोन्मेषास चालना देणे

• प्रशासन आणि जनतेमधील संवाद वाढवणे

• निर्णय प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि उत्तरदायित्व निर्माण करणे

• युवकांमध्ये नेतृत्वगुण, प्रशासनिक समज आणि समाजसेवेची जाणीव जागृत करणे

योजनेची वैशिष्ट्ये

वैशिष्ट्य	माहिती
योजनेचे नाव	मुख्यमंत्री फेलोशिप योजना
सुरुवातीचा वर्ष	२०१५
कालावधी	११ महिने
मासिक मानधन	₹७०,०००
कार्यक्षेत्र	महाराष्ट्रातील सर्व जिल्हे व शासकीय प्रकल्प
कामाचे स्वरूप	योजना मूल्यांकन, अहवाल लेखन, डेटा विश्लेषण, समाज संवाद
अधिनस्त अधिकारी	जिल्हाधिकारी / प्रकल्प संचालक

पात्रता निकष

1. वयोमर्यादा – अर्ज करताना वय २१ ते २६ वर्षांदरम्यान असावे.

2. शैक्षणिक पात्रता:

   • कोणत्याही शाखेचा पदवीधर

   • MS-CIT किंवा तत्सम संगणक साक्षरता प्रमाणपत्र आवश्यक

3. इतर आवश्यक अटी:

   • महाराष्ट्रातील रहिवासी असणे प्राधान्याचे

   • समाजसेवा, योजना कार्य किंवा संशोधनाचा अनुभव असल्यास अधिक लाभदायक

निवड प्रक्रिया

मुख्यमंत्री फेलोशिपसाठी उमेदवारांची निवड खालील टप्प्यांमध्ये केली जाते:

1. ऑनलाइन अर्ज – अधिकृत संकेतस्थळावर नोंदणी करून अर्ज सादर करणे.

2. ऑनलाइन परीक्षा – बुद्धिमापन, सामान्य ज्ञान, डेटा विश्लेषण यावर आधारित परीक्षा.

3. निबंध लेखन – मराठी अथवा इंग्रजी भाषेत.

4. मुलाखत – निवड समितीद्वारे वैयक्तिक मुलाखत.

अर्ज करण्याची पद्धत (पायरी-पायरीने माहिती)

1. https://mahades.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळावर जा.

2. "मुख्यमंत्री फेलोशिप" विभाग निवडा.

3. नवीन वापरकर्ता नोंदणी करा.

4. अर्ज सादर करण्यासाठी लॉगिन करा आणि खालील कागदपत्रे अपलोड करा:

   • शैक्षणिक प्रमाणपत्रे

   • आधार कार्ड

   • संगणक साक्षरता प्रमाणपत्र

   • फोटो

5. अर्ज सबमिट करून त्याची प्रिंटआउट घ्या.

आवश्यक कागदपत्रे

• जन्म प्रमाणपत्र

• पदवी प्रमाणपत्र आणि गुणपत्रक

• MS-CIT किंवा तत्सम संगणक कोर्स प्रमाणपत्र

• राहिवासी प्रमाणपत्र

• पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र

• आधार कार्ड

फेलोंची भूमिका आणि जबाबदाऱ्या

• जिल्हास्तरावरील योजनांची प्रगती तपासणे व अहवाल तयार करणे

• लाभार्थ्यांच्या प्रतिक्रिया व आकडेवारीचे संकलन

• जिल्हा प्रशासनाला धोरण तयार करण्यास सहाय्य करणे

• स्थानिक पातळीवर नवकल्पना सुचवणे व अंमलात आणणे

• समाजाशी थेट संवाद साधून माहिती संकलित करणे

पूर्वीच्या फेलोंचे अनुभव

अनेक फेलोंनी योजना पूर्ण केल्यानंतर UPSC, MPSC, NITI Aayog, CSR प्रकल्प, संशोधन संस्था अशा विविध क्षेत्रांमध्ये उल्लेखनीय यश मिळवले आहे. त्यांना ही योजना अनुभव, नेटवर्किंग आणि समाजसेवेच्या दिशेने एक पायरी म्हणून उपयोगी पडली आहे.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

प्र.१: मी पदव्युत्तर विद्यार्थी आहे, तरी अर्ज करू शकतो का?
होय, वय २६ वर्षांखाली असल्यास तुम्ही अर्ज करू शकता.

प्र.२: ही योजना फेलोशिप आहे की कायमची नोकरी?
ही ११ महिन्यांची फेलोशिप आहे, कायमची नोकरी नव्हे.

प्र.३: कोणत्या विषयाचा पदवीधर अर्ज करू शकतो?
कोणत्याही शाखेचा पदवीधर अर्ज करू शकतो.

प्र.४: मानधन किती मिळते?
सध्या फेलोला ₹७०,००० प्रती महिना मानधन दिले जाते.

योजनेचा प्रभाव आणि सामाजिक परिणाम

• गावपातळीवरील योजनांमध्ये गती आणि पारदर्शकता निर्माण झाली आहे.

• युवकांमध्ये समाजासाठी काहीतरी करण्याची भावना वाढली आहे.

• प्रशासनाच्या कामकाजात सुधारणा व नवकल्पनांचा उपयोग झाला आहे.

• सरकार आणि जनतेमधील दुवा म्हणून फेलो कार्य करतात.